Mensen met OCD ervaren ongewenste obsessies die zich uiten in aanhoudende en oncontroleerbare gedachten. Obsessies kunnen soms ook aanhoudende beelden, impulsen, zorgen, angsten, emoties of twijfels zijn, of een combinatie van al deze elementen. Ze zijn altijd opdringerig, ongewenst, verontrustend en interfereren aanzienlijk met het vermogen van de persoon om op dagelijkse basis te functioneren, aangezien ze erg moeilijk te negeren zijn.

Het probleem is dat de persoon met OCD belegerd (“aangevallen”) wordt door obsessieve gedachten, beelden, impulsen, zorgen, angsten, emoties of twijfels. Natuurlijk wil de persoon die lijdt aan OCD de obsessieve gedachten niet, maar ze veroorzaken diepe angst en wanhoop. De persoon die belegerd wordt, zal er alles aan doen om ze te blokkeren en te weerstaan. Vaak keren ze echter binnen korte tijd terug, vaak uren of zelfs dagen, wat de persoon zowel mentaal als fysiek uitgeput en leeg kan achterlaten.

Mensen met OCD realiseren zich meestal dat hun obsessieve gedachten irrationeel zijn, maar tegelijkertijd voelen ze zeer reëel aan. Ze geloven dat de enige manier om de angst, veroorzaakt door deze gedachten te verlichten, is door dwangmatig gedrag te vertonen (inclusief vermijding en geruststelling zoeken). Deze dwangmatige handelingen worden uitgevoerd om vermeend gevaar te voorkomen, zowel voor henzelf als, nog vaker, voor een geliefde, zelfs als er geen verband is tussen hun gedachten en dwangmatig gedrag.

Voor degenen zonder OCD kan het moeilijk zijn te begrijpen wat iemand aandrijft tot schijnbaar onzinnig gedrag (of zorgen) gedurende uren achtereen. Als we bijvoorbeeld zouden suggereren dat er iets vreselijks zou gebeuren met een geliefde, iets zo heftig dat je zelfs de kortste momenten niet durft na te denken over zulke verschrikkingen, dan kunnen mensen zonder OCD misschien heel kort inzien wat er aan de hand is bij iemand met OCD en waarom dergelijke onzinnige handelingen worden uitgevoerd om het waargenomen gevaar te voorkomen.

Wat belangrijk is om op te merken bij OCD is dat deze obsessieve gedachten repetitief zijn en niet vrijwillig worden geproduceerd, wat op zichzelf meer leed veroorzaakt voor de persoon die eraan lijdt. Alle obsessieve gedachten (ongeacht de inhoud) veroorzaken meestal een gevoel van ongemak of een 'gevoel' van onbehagen. Sommige mensen beschrijven het als een toename of trigger van angst, maar voor anderen is het eenvoudigweg dat 'gevoel' van algemeen ongemak, spanning en/of onbehagen.

Soms, vooral in het geval van opdringerige gedachten over het toebrengen van pijn of schade aan andere mensen, of seks, zal de persoon moeite hebben om het verschil te zien tussen hun obsessieve gedachten en de realiteit. Ze geloven ten onrechte dat omdat ze de gedachte hebben gehad, dit betekent dat de gedachten een verlangen zijn dat ze willen uitvoeren.

Het is belangrijk te begrijpen dat in het geval van sommige van de meer extreme obsessieve gedachten van gewelddadige of seksuele aard, zoals zorgen over pedofilie, de gedachten geen intentie voorafgaan.

De hersenen zijn een krachtig orgaan, en bij veel vormen van OCD, vooral die gericht zijn op thema's rond seksualiteit, kan het ervoor zorgen dat delen van ons lichaam reageren wanneer we ons op onze gedachten concentreren, zelfs als we dat absoluut niet willen. Als we je bijvoorbeeld vragen je te concentreren op je linkervoet, aan je linkervoet te denken, is de kans groot dat je een licht tintelend gevoel in je linkervoet zult ervaren. Dus mensen met OCD die angst hebben voor ongepaste seksuele handelingen kunnen merken dat hun lichaam fysieke reacties veroorzaakt in hun genitaliën wanneer ze zich concentreren op hun gedachten. Dit is volkomen normaal en zou de persoon die lijdt aan deze vorm van OCD, of een gezondheidsprofessional die iemand met deze vorm van OCD behandelt, niet moeten verontrusten. Het duidt niet op seksuele geaardheid en voorkeuren; het betekent eenvoudigweg dat onze gedachten leiden tot onvrijwillige en ongewenste lichamelijke sensaties.

Voor zowel mensen die lijden aan OCD als degenen die dat niet doen, kunnen de gedachten en angsten die verband houden met OCD vaak diepgaand schokkend lijken, maar het moet opnieuw worden benadrukt dat het slechts gedachten zijn, en ze worden niet vrijwillig geproduceerd. Ze zijn ook geen fantasieën of impulsen die zullen worden uitgevoerd. Wat we wel weten, is dat mensen die met OCD leven, het minst waarschijnlijk zijn om daadwerkelijk op dergelijke gedachten te handelen.

In deze gevallen is het misschien de moeite waard om te vermelden dat bewijs ons laat zien dat obsessieve gedachten vrij algemeen zijn in de algemene bevolking, niet alleen voor degenen die lijden aan OCD. Onderzoekers in de VS, het VK en Canada hebben aangetoond dat tot 80% van de mensen melding maakt van ongewenste opdringerige gedachten met inhoud die vaak identiek is aan die van obsessies die worden gevonden bij obsessieve-compulsieve stoornis.

In hun onderzoek, een steekproef van 171 studenten psychologie in Canada met een gemiddelde leeftijd van 19,5, en in eerder onderzoek, een steekproef van 293 studenten en toonden aan dat zelfs mensen zonder enige mentale gezondheidsproblemen melding maken van opdringerige gedachten van agressieve, religieuze, of seksuele aard, inclusief gedachten over ongepaste seksuele interactie met iemand met wie ze dat niet zouden moeten hebben.

Klik hieronder op de knop om de resultaten van het onderzoek, waarbij 293 studenten (198 vrouwelijk, 95 mannelijk) betrokken waren, te bekijken. Geen van hen had een gediagnosticeerde geestelijke gezondheidsaandoening.